Regelmatig komt die wonderlijke behoefte van mannen en vrouwen ter sprake om op te gaan in de ander. Een behoefte die men ‘verliefdheid’ of ‘liefde’ pleegt te noemen, maar die in een groot deel van de gevallen toch over blijkt te gaan, terwijl men ervan overtuigd was dat het voor eeuwig zou zijn. Hoe zit het toch met die liefde?

Misschien zit ook hier het antwoord in ons brein, waarvan Swaab beweert dat wij dat zijn. Ons brein met zijn instincten en emoties, dat zijn uiterste best doet om ons in alles ter wille te zijn. Pijn vermijdend en plezier zoekend als het is, komt het op voor al onze behoeften en tekorten. En onbewust zoekend naar ‘de liefde’ in ons leven verraden plotselinge emoties door een uitstoot aan hormonen wanneer een oplossing door ons brein gevonden is.

Er is geen twijfel mogelijk. De naald in de hooiberg is gevonden. We vallen voor ‘de liefde’ van ons leven. Ons brein heeft dé oplossing gevonden, die het antwoord is op al onze ‘behoeften’ en wensen, tenminste van dat moment, de invulling van onze ‘tekorten’. Daarmee zijn we compleet. Twee winnaars. Of misschien toch een folie a deux?

En we gaan volledig akkoord met deze oplossing van ons brein, totdat enige tijd later ook op een andere manier aan de ‘tekorten’ of aan onze ‘behoeften’ voldaan kan worden. Of omdat de onvoorziene nadelen onverhoopt groter zijn geworden dan de voordelen, iets wat voor ons ‘rationeel’ ingestelde brein de inleiding van het afscheid kan zijn. Pijn dient immers vermeden te worden.

Mijn denken is een ego-centrisch gebeuren, totdat mijn (goed voor mijn ego zorgend) brein doorzien wordt. Pas dan kan mijn ego-(centrisch) denken ter verantwoording geroepen worden en komt mogelijk waarachtige ‘liefde’ in de plaats. Egoïsme is immers omgekeerd evenredig met ‘liefde’.

‘Waartoe zijn we op aarde?’ Zowel Darwin als de Katholieke kerk boden ons antwoord op deze vraag.

“Voor de evolutie en ons voortbestaan” zei Darwin. “Om hier en in het hiernamaals gelukkig te zijn” stelde de kerk.

De antwoorden van Darwin en de Katholieke kerk lijken wel wat in elkaar over te lopen. We zijn van nature op zoek naar een partner, zowel om kinderen te krijgen, alsook omdat we ons zonder een ander niet gelukkig voelen. Het vinden en het verkrijgen van een partner biedt ons geluk én helpt mee aan de evolutie. ‘Liefde’ is niet de kers op de taart van het leven, maar een fundamentele levensbehoefte. Extra voordeel is, dat je door een ander gelukkig te maken zelf nóg gelukkiger wordt.

Jammer genoeg blijkt relationeel geluk in nagenoeg de helft van de gevallen niet blijvend, alsof ons onbewuste zich toch vergist heeft in onze partnerkeuze.

Schopenhauer waarschuwde al : “Iemand die zeer geschikt is voor ons kind, is bijna nooit geschikt voor onszelf.”

Door verschillen ontstaan geschillen en na zo’n zeven jaar begint er vaak iets te wringen in de relatie, dat bekend staat als: ‘the seventh years itch’. En nu we steeds ouder worden duurt ‘eeuwige trouw’ ook wel erg lang. Dus wellicht maakt serieel partnerschap gelukkiger, maar paradoxaal genoeg verlangen we allemaal nog steeds naar die ene ‘eeuwigdurende’ liefde.

Geluk noch het leven blijken echter 100% maakbaar. Alleen positief denken of je schouders eronder zetten voldoet niet. Nietzsche troost ons met de opmerking: “Was mich nicht umbringt macht mich starker.” 

We zoeken geluk, maar bij nader inzien zijn we niet zo vaardig in het verwerven van geluk en weigeren we zelfs om ‘onvoorwaardelijk’ gelukkig te zijn. We willen pas gelukkig zijn als al onze klachten verdwenen zijn, als onze partner doet wat we willen, en we in het bezit zijn van alles en nog wat. Maar opnieuw blijkt het bezit van de zaak het eind van het vermaak. Ook genot brengt geen echt geluk, en blijvend geluk lijkt al helemaal teveel gevraagd. (Anthony de Mello: Bewustzijn)

Eckart Tolle gaf het goed weer door te stellen: “Er zijn twee manieren om ongelukkig te worden: Niet krijgen wat je wilt en wel krijgen wat je wilt.”  (De kracht van het nu)

Of is het grootste geluk: de afwezigheid van ongeluk, zoals de Epicuristen stelden?

“Gelukkig worden doe je door je wensen te realiseren” stelt Marinus Knoope. Misschien dat het volbrengen van je missie of het vervullen van de wensen die je in je hebt je het ware ‘geluk’ kunnen brengen. Geluk als ‘bijverschijnsel’ van een inhoudelijk leven en als een meetbaar bewijs van een geslaagde missie. (De creatiespiraal)

Chris Prentiss daarentegen zegt: “Er is maar één weg waarlangs we blijvend geluk kunnen bereiken, en die weg is eenvoudig: wees gelukkig.”  (Het geluk is met je)

Men zegt dat echt geluk ‘moeiteloos’ is, een standaardinstelling van de mens die geboren is voor geluk, en die in staat is eigen geluks-hormonen te produceren. Maar waarom lukt dat dan niet altijd?

Daarvoor moet je ‘wakker worden’ stelt Boeddha. Alle pijn die we ervaren komt voort uit onszelf en de oorzaak van pijn is ons verlangen naar verandering, naar iets anders dan wat is.

“Je bestemming is niet noodzakelijk wat je geest wil. Je bestemming is niet noodzakelijk anders dan wat er hier en nu is,” verwijst Whenary ons naar deze woorden van Boeddha. (The texture of being)

Wij lijden omdat we niet accepteren wat er nu is en omdat we het heden verdringen met het verleden en met het verlangen naar een betere toekomst.

Principieel kun je alleen maar gelukkig ‘zijn’ in het ‘nu’, in het heden waarin je leeft. Laat dit heden dan ook niet verpesten door je verleden en verlang naar niet anders dan naar wat je ook kunt missen en accepteer wat is.

“De grootste rijkdom is geen wensen hebben” is het advies van Petrarca.

We zijn uitverkoren om hier op aarde te zijn om te leven en om het leven te ervaren. Om gelukkig te zijn. Om relaties met anderen aan te kunnen gaan, de evolutie te helpen en onze eigen diepste wensen waar te maken en daardoor daadwerkelijk ‘gelukkig te zijn’. Ook de oorzaak van chemisch gelukkig zijn ligt in onszelf. We hoeven slechts te willen wat het leven van ons wil en geen andere verlangens te koesteren om dit proces aan te sturen.

“Er is geen pad voor het leven, de weg komt achter je aan” zegt de Tao.  Accepteer vooral wat is! Wanneer je alles, maar dan ook alles accepteert wat is, kun je niet anders dan gelukkig zijn. “Amor fati”, zei Nietzsche zelfs. “Houd van je lot”, wat je ook overkomt.

Het woord ‘persoon’ en persoonlijk wordt door ons veelal gebruikt om onszelf aan te duiden. Toch staat de oorspronkelijke betekenis van het Etruskische woord ‘persona’ voor ‘masker’. Met andere woorden, wat ik duid als ‘mijn persoon’ is eigenlijk ‘mijn masker’. Om deze woordspeling te begrijpen moeten we terug naar de vraag wie we van nature zijn.

In onze kern zijn wij allemaal ‘mensen’ met unieke kwaliteiten en een missie. Wij zijn hier op aarde om te leven en, denk ik, om onze ziel een vehikel te bieden om zijn specifieke zielsopdracht in dit leven te mogen ervaren. En in deze samenwerking biedt de ziel aan mijn brein zelfbewustzijn en inzage.

Maar misschien omdat we juist als unieke mensen geboren worden en daarmee niet onmiddellijk voldoen aan de specifieke wensen van onze ouders en anderen om ons heen, wordt ons vaak al op jonge leeftijd een negatief zelfbeeld aangepraat. Mijn spontaan van nature gewenst gedrag wordt onderdrukt en aangepast gedrag ontstaat. Op grond van de opmerkingen van onze ouders en anderen hebben we onszelf wijs gemaakt niet goed genoeg te zijn.

En ontevreden over dit negatieve zelfbeeld vertonen we ‘maskergedrag’ en veinzen we vanaf nu een ander te zijn en dragen we een masker wat ons tot de ‘persoon’ maakt die we nu zijn. Maar ook dit maskergedrag zal ons vroeg of laat opbreken, omdat we voelen dat het onecht is en dat we in onze kern anders en beter zijn dan we ons nu voordoen. Daarom moeten we breken met dit masker, met deze ‘persona non grata’ die verbergt wie we daadwerkelijk zijn!

Breek met je masker en met je negatieve zelfbeeld. Geloof je gedachten niet. Toon je ware aard en draag de boodschap uit die jij de wereld te bieden hebt. Jouw unieke en ware aard vormen je missie in dit leven. Het leven heeft voor jou hiervoor uitgekozen!

 

Dat lijkt me duidelijk. Voor ego geldt simpelweg: ‘overleven’, ‘pijn vermijden’ en ‘plezier zoeken’. Vervolgens wil mijn ego hierbij het liefst zijn ‘persoonlijke’ wensen en ‘fabrieksinstellingen’ volgen. Wij allen worden geboren met een uniek eigen wensenpakket, maar waar deze wensen vandaan komen en waarom ze in mij geïnstalleerd zijn is niet duidelijk.

Dat zal zeker deels genetisch kunnen zijn. Kijk maar eens naar Max Verstappen, die niets liever doet dan heel hard rondjes rijden in Formule 1 auto’s. Zijn vader Jos was ook al Formule 1 rijder, maar nog lang niet zo goed als Max. “Het zat er al in”, zeggen we dan.

Bij anderen is de herkomst van hun wensen veel moeilijker te achterhalen en lijkt er willekeur in het spel. Misschien dat bepaalde omgevingsfactoren me vroeger zo geprikkeld hebben dat ik dit wilde gaan doen. Anderen zeggen dat het misschien wel een opdracht van mijn ziel is, die in mij zijn beslag moet krijgen.

Daarom zei Schopenhauer over de vrije wil: “Je kunt wel doen wat je wil, maar niet willen wat je doet.”

Dus zal mijn ego van nature het liefst doen waartoe het bestemd is en vooral wat het graag wil doen. Een probleem daarbij is dat míjn ouders het daarmee misschien niet eens zijn, anders dan de vader van Max. Eerst ‘een vak leren’ alvorens met sport of spel te beginnen. En zo worden we nogal eens gedwongen om ons gedrag aan te passen en kunnen we niet doen wat we van nature graag zouden willen doen. Er ontstaat aangepast ‘maskergedrag’, waardoor mijn zelfbeeld misschien wel de nodige schade oploopt.

En telkens wanneer ik op míjn wensen aangesproken word komen de kriebels en kruipt het bloed waar het niet gaan kan. Of ik pas me aan de ander aan, en word ongelukkig, óf ik ga dwars liggen om mijn wensen te verwezenlijken, want pas dan zal ik echt gelukkig zijn. Pas dan ook zal mijn ziel zijn opdracht in vervulling zien gaan.

Goede richtlijn is, dat geluk een bijverschijnsel is van het vervullen van je wensen. So be happy! Doe wat je moet doen. Let op de signalen in je lijf en ga op je gevoel af. Besef dat jij uniek bent, kom op voor jezelf. Maar alles staat misschien al in de tijd, dus zal het vanzelf wel duidelijk worden.

In zijn reactie op blog 16 deed Paul de suggestie dat “ego ego moet ontstijgen en zichzelf zien”. Dat klinkt misschien wat cryptisch, maar kan ik tot op zekere hoogte wel delen. Mijn ego kan leren door ‘bewustwording’. Eerst zal ego moeten inzien wat het daadwerkelijk is. Dat het niet iemand is, maar eerder iets. Iets wat ook zonder bewustzijn kan bestaan zonder iets anders te willen dan pijn vermijden en plezier zoeken. Dankzij bewustzijn ontstond voor ego de mogelijkheid om te leren en daardoor bijna boven zichzelf uit te stijgen en van daaruit zicht op zichzelf te krijgen. Maar misschien moeten we dan eerst nog eens naar de aard en wensen van bewustzijn kijken.

Het lijkt wel of ieder van ons in dit leven een geheel eigen missie meegekregen heeft in de vorm van persoonlijke wensen om waar te maken. Het is onduidelijk waar die wensen vandaan komen, ze zijn er gewoon en lijken bij jouw fabrieksinstellingen te horen. Misschien is het erfelijk, maar misschien is het wel de invulling van je karma, de reis die je ziel in dit leven wil maken. Het zijn in ieder geval de dingen die jij graag doet in dit leven en waarvoor je ook de talenten meegekregen hebt. Kortom, jij bent uniek! Jij hebt je eigen missie in dit leven. Het leven heeft jou hiervoor uitgekozen.

Waarom we juist ‘dit’ willen en niet iets anders weten we niet, maar is iets waar we graag achter zouden willen komen. En hierop past perfect de uitspraak van Schopenhauer: “De mens kan wel doen wat hij wil, maar niet willen wat hij doet.”

Zelfs mijn niet-bewuste brein, mijn ego, lijkt geheel ingesteld op het waarmaken van deze persoonlijke wensen. En wat blijkt is dat het waarmaken van deze wensen ons gelukkig maakt. De zin van ons bestaan lijkt aldus eenvoudig:

“Leven en je  wensen volgen, om daardoor gelukkig te zijn.”

Wat het leven boeiend maakt is de mogelijkheid om je dromen te verwezenlijken. Je eigen legende waarmaken is de enige verplichting van de mens.” (Paulo Coelho: De alchemist)

“Wensen zijn voorgevoelens van hetgeen je in staat bent daadwerkelijk te realiseren.” (Goethe)

“Be what you are meant to be”, schreef Marianne Williamson. “Laat de schaamte voor je wensen los. Je wensen bevatten de essentie van wie je bent.” Juist door te zijn wat je bent, hoor je er helemaal bij.

“The purpose of life is to discover your gifts and talents, the meaning of live is to give them away.” (Margareth Hatcher)

Authenticiteit betekent het leveren van jouw unieke bijdrage aan het leven van de gemeenschap. Het is je missie.